FİBROMYALJİ
Fibromyalji; kas, ligament, tendon ve eklemlerde yaygın kas iskelet sistemi ağrısı ve çok sayıda hassas nokta ile karakterize ağrılı bir klinik tablodur. Primer fibromyalji; herhangi önemli bir hastalığa eşlik etmeyen, çocukluk dönemlerinde de olabilen ancak 40-50 yaşlarında sık görülen, kadınlarda altı kat daha fazla tanımlanır. Fibromyalji, kronik bir hastalıktır.
Fibromyalji ağrısı; üç aydan uzun süreli devam eden, yaygın, kaslar ve kemiklerde derin ve yer tarifi zor olan, boyun/sırt/bel bölgelerinde en sık tanımlanır.
Ağrı şiddeti, yeri ve karakteri günden güne değişim gösterebilir, bu da bir çok hastalıkla ayırıcı tanısının yapılması güçlüğünü doğurur. Uyku bozukluğu, genel yorgunluk hissi, yaygın ağrı (özellikle boyun, omuzlar, göğüs, sırt, bel, kalça ve uyluk ağrısı), sabah tutukluğu ve kramplar, gerçekte var olmamasına karşın şişlik ve uyuşma hissi, kronik baş ağrısı hastaların belirgin yakınmalarıdır. Özellikle soğuk ve nemli hava olmak üzere hava değişiklikleri, stres ve anksiyete bu yakınmaları tetikler.
Hastanın sosyal yaşam ve ağrı öyküsü alınmalıdır. Fibromyalji tanısı için yayınlanmış kriterlerden olan hassas noktalar 18 farklı alandadır. Ağrı öyküsünde yukarıda ayrıntıları verilen karakterde yaygın ağrının üç ay veya daha uzun süre devam etmesi, fizik muayenede 18 hassas noktadan 11’nin aktif saptanması tanı için önemli bulgulardır.
Hassas noktalar iki taraflı simetrik ve yaygın tanımlanır. Fibromyaljide hassas nokta muayenesi parmak palpasyonu ile yapılmalı ve tanımlanan noktalar sayılmalıdır.
Fibromyalji tedavisinde amaç, hastanın yakınma ve bulgularını gidermektir. İlaç tedavisi yanına Fizik tedavi modaliteleri eklenebilir. TENS, biofeedback, gevşeme eğitimi gibi destek tedaviler yararlı olabilir. Ağrıyı artıran uykusuzluk, soğuk, nem, hava değişimleri, anksiyeteden korunma anlatılmalıdır.
