KEMİK ERİMESİ VE AĞRI
Kemik erimesi olarak bilinen Osteoporoz, yaş, hormonlar ve beslenme ile yakından ilişkili bir süreçtir. Genellikle ileri yaşlarda özellikle kadınlarda menapoz sonrası hormon dengesinin değişmesinin de artırdığı bir tablodur. Bu tabloda; önce kemiklerde osteopeni olarak adlandırılan kemik dokuda hafif zayıflamalar, ardından bu kemik yoğunluğundaki azalma giderek artarak osteoporoz (kemik erimesi) olarak bilinen tabloya ilerler. Bu süreci hormon değişimleri ve ileri yaş hızlandırırken doğru beslenme ve spor aktiviteleri süreci yavaşlatmaya katkıda bulunur. Bu yazıda özellikle kemik erimesi sürecinde gelişen ağrılardan bahsedeceğim.
Kemik erimesi ile birlikte kemiklerde iki önemli değişim ve ağrı gözlenir. Bunlardan birincisi ; özellikle yük taşıyan bel ve sırt omurlarının kenarlarında kemik çıkıntılar oluşması ve bunların çevresindeki kas ve sinirlere bası yapması sonucu ortaya çıkan yaygın kas iskelet sistemi ağrılarıdır. Bu ağrılar bazen çok şiddetli ve oyulur nitelikte hissedilebilir. Genellikle sorun olan bölgeye veya bu alandaki sinirin uzandığı bölge boyunca ağrı tanımlanır. Tedavisinde ağrı kesiciler yetesiz kalacağından genellikle ilgili sinir bölgesine ulaşılarak ilaç veya radyofrekans gibi bir teknik tedavi uygulanır. Bu tedavi ile amaç bası olan yerdeki duyarlılığı azaltarak hastanın ağrısını gidermektir.
İkinci ağrı modeli; yine özellikle yük taşıyan bel ve sırt omurlarında daha fazla gözlenen çökme kırıklarıdır. Kemik yapının yoğunluğunda azalma ilerlediğinde, kemik çatı zayıflar ve çökme ile kemik bütünlüğü bozulur. Bu durumda hem mesafe kaybına bağlı hem de çökmenin oluşturduğu basınç etkisiyle doku ve sinirler sıkışır. Bir öncekinden çok daha şiddetli ve akut bir ağrı oluşur. Sıklıkla hasta hareket edemez ve hatta derin nefes almak bile bir ıstıraptır. Bu hastalarda erken dönemde eğer kemik yapı uygunsa, kemik içine güçlendirici maddeler (kemik çimentosu olarak bilinen) enjekte edilerek çökme düzeltilmeye çalışılır. Bu işlemden sonra veya bu işlem yapılamıyorsa, yine ağrı tedavisi için girişimsel ağrı tedavi yöntemleri uygulanarak ağrı giderilmeye çalışılır.
Kemik yapı ile ilgili tüm ağrılar hızlı başlayan ve şiddetli seyreden ağrılardır. Çünkü kemik zarı çok ağrılı bir yapıdır. Ağrı tedavisi için birçok ilaç ve ilaç dışı tedavi yöntemi var. Ancak esas olan kemik erimesi izlemini belli yaşlardan sonra düzenli yapmak ve beslenmeye dikkat etmektir. Kemik yapı bozulmadan kontrol, her zaman tamirat yapmaktan daha kolay ve zahmetsizdir.
